Warunki zatrudniania osób młodocianych
Zatrudnianie osób w wieku poniżej osiemnastego roku życia regulują między innymi przepisy Kodeksu pracy*. Zgodnie z ustawą, mogą być one najmowane w celu przygotowania zawodowego (osoby nieposiadające odpowiednich kwalifikacji zawodowych) lub do wykonywania tak zwanych prac lekkich, niepowodujących zagrożenia dla ich rozwoju psychofizycznego, zdrowia i życia oraz nieutrudniających im wykonywanie obowiązku szkolnego (wykaz prac lekkich, zawarty w regulaminie pracy, ustalany jest przez pracodawcę, po uzyskaniu zgody lekarza medycyny pracy i zatwierdzeniu go przez właściwego inspektora pracy). Określani przez ustawę, jako osoby młodociane – w wieku między szesnastym (ukończone) a osiemnastym rokiem życia, nieletni pracownicy mogą być zatrudnieni pod warunkiem ukończenia szkoły gimnazjalnej oraz posiadania zaświadczenia lekarskiego, stwierdzającego, że praca na określonym stanowisku nie zagraża ich zdrowiu.
fot. monkeybusinessimages/bigstockphoto.com
Przy zatrudnianiu osoby młodocianej, niezbędna jest zgoda jej rodziców. Umowa o pracę w celu przygotowania zawodowego, zawierana na podstawie przepisów dotyczących umowy o pracę na czas nieokreślony, powinna zawierać informację dotyczącą rodzaju przygotowania zawodowego, czasu trwania i miejsca jago odbywania, sposobu dokształcania teoretycznego (każdy młodociany pracownik ma obowiązek dokształcania się do momentu ukończenia osiemnastego roku życia) oraz wysokości wynagrodzenia.
Pracodawca zatrudniający młodocianych pracowników ma obowiązek zapewnienia im opieki oraz pomocy niezbędnej w zakresie ich przystosowania do właściwego wykonywania pracy. Jest on zobowiązany również do skierowania zatrudnionych osób na badania lekarskie, wykonywane w czasie pracy, za który pracownikowi przysługuje normalne wynagrodzenie, do opłacania składek na ubezpieczanie społeczne (emerytalne, rentowe, chorobowe, wypadkowe) i ubezpieczenie zdrowotne, na takich samych zasadach, jak w przypadku pracownika pełnoletniego, zatrudnionego na podstawie umowy o pracę, a także do prowadzenia ewidencji pracowników młodocianych.
Pracodawca musi ponadto pamiętać o dostosowaniu czasu pracy młodocianych pracowników do dotyczącego ich obowiązku szkolnego, w związku z którym może on [czas pracy] maksymalnie wynosić: dwanaście godzin tygodniowo, w okresie odbywania się zajęć szkolnych lub trzydzieści pięć godzin tygodniowo, w okresie ferii oraz dwie godziny w wymiarze dobowym, w dniu uczestniczenia w zajęciach szkolnych lub siedem godzin w czasie ferii. Młodociany pracownik nie może pracować w godzinach nadliczbowych, ani w porze nocnej, rozumianej jako okres pomiędzy godziną dwudziestą drugą a szóstą rano dnia następnego. Ciągła przerwa w pracy, obejmująca porę nocną, powinna trwać co najmniej czternaście godzin, z tymże każdy młodociany pracownik ma prawo do co najmniej czterdziestoośmiogodzinnego, niczym nieprzerwanego – obejmującego niedziele – odpoczynku w ciągu każdego tygodnia pracy.
Osoby zatrudniające młodocianych pracowników mają możliwość ubiegania się o zwrot części kosztów związanych z wypłacanym wynagrodzeniem oraz z opłacanymi składkami ZUS**. W tym celu muszą one złożyć odpowiedni wniosek (wzór określa rozporządzenie) we właściwym, ze względu na miejsce odbywania przez młodocianego pracownika przygotowania zawodowego/świadczenia pracy, centrum edukacji i pracy młodzieży. Przyznana refundacja będzie miała charakter pomocy de minimis.
__________________________________
*Dział IX – zatrudnienie młodocianych ustawy z dnia 26 czerwca 1974 roku Kodeks pracy (Dz.U. 1974 Nr 24 poz. 141 z późn. zm.).
**Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 25 czerwca 2014 roku w sprawie refundowania ze środków Funduszu Pracy wynagrodzeń wypłacanych młodocianym pracownikom (Dz.U. 2014 poz. 865).