Upadłość firmy
Podstawą ogłoszenia i przeprowadzenia upadłości są przepisy ustawy z dnia 28.02.2003 r. prawo upadłościowe i naprawcze. Wbrew powszechnie panującym opiniom procedura ta może zostać przeprowadzona nie tylko w stosunku do dużych firm, a zgodnie z zapisami ustawy stosuje się ją do przedsiębiorców, a także do:
- spółek z ograniczoną odpowiedzialnością i spółek akcyjnych nieprowadzących działalności gospodarczej,
- wspólników osobowych spółek handlowych, ponoszących odpowiedzialność za zobowiązania spółki bez ograniczenia całym swoim majątkiem,
- wspólników spółki partnerskiej.
Przy czym w rozumieniu kodeksu cywilnego przedsiębiorcą jest osoba fizyczna, osoba prawna i jednostka organizacyjna prowadząca we własnym imieniu działalność gospodarczą lub zawodową. W związku z tym procedura ta może być stosowana również wobec osób fizycznych prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą.
fot. nito/bigstockphoto.com
Główną przesłanką do ogłoszenia upadłości jest niewypłacalność, czyli sytuacja, w której przedsiębiorca nie jest w stanie realizować swoich bieżących, wymagalnych zobowiązań. W stosunkach gospodarczych nie jest jednak rzadkością, iż zapłata za usługę czy towar odbywa się z opóźnieniem, co zaburza płynność finansową firmy. Jeśli jednak sąd stwierdzi, że suma niewykonanych zobowiązań nie przekracza 10% wartości bilansowej dłużnika, a opóźnienie w wykonaniu zobowiązań nie przekroczy 3 miesięcy, może oddalić wniosek o ogłoszenie upadłości.
Upadłość może przybrać różne formy, w tym upadłości likwidacyjnej czy układu naprawczego. Przesłanką do zaakceptowania układu naprawczego będzie wykazanie przed sądem prawdopodobieństwa, że kontynuowanie działania firmy pozwoli na zaspokojenie wierzycieli w wyższym stopniu, niż by to miało miejsce w przypadku likwidacji. Z propozycją układu może wyjść zarówno dłużnik, jak i wierzyciel, który wystąpi z wnioskiem o ogłoszenie upadłości.
Wniosek taki składa się do wydziału gospodarczego sądu rejonowego, który jest właściwy dla miejsca prowadzenia działalności. Wniosek może złożyć sam dłużnik, jak i wierzyciel, który ma w tym interes prawny, przy czym ten pierwszy obowiązany jest dwutygodniowym terminem od dnia wystąpienia podstawy do ogłoszenia upadłości.
Zgłoszenia powinna dokonać osoba, która odpowiada za reprezentację firmy zgodnie z jej umową czy charakterem prawnym. Niewywiązanie się z tego obowiązku może skutkować dotkliwymi konsekwencjami, np. odpowiedzialnością rozszerzoną na majątek prywatny, orzeczeniem zakazu prowadzenia działalności gospodarczej i zasiadania w organach spółek czy ukaraniem za przestępstwo gospodarcze.
Po ogłoszeniu upadłości na podstawie postanowienia sądu, dłużnik co do zasady ma prawo dysponowania swoim majątkiem i dalszego prowadzenia działalności, jednak jeśli przemawia za tym dobro postępowania, prawo to może być mocno ograniczone. Cały majątek firmy wchodzi do masy upadłościowej, która następnie będzie spieniężana i przeznaczana na pokrycie roszczeń wierzycieli, zgodnie z kategoriami wierzytelności przewidzianymi w przepisach.
Warto nadmienić, iż sąd nie zawsze musi uwzględnić wniosek o ogłoszenie upadłości. Jeśli majątek dłużnika nie będzie wystarczający na pokrycie kosztów postępowania oraz samych wierzytelności, prowadzenie postępowania, które w efekcie ma zaspokoić roszczenia wierzycieli będzie bezcelowe. Wtedy też wniosek zostanie przez sąd odrzucony.