Rachunek zysków i strat
Rachunek zysków i strat lub rachunek wyników (z angielskiego zwany income statement) to część sprawozdania finansowego, który zawiera zestawienie wszystkich przychodów i kosztów danej spółki, które wynikają z jej działalności.
W zależności od charakteru danej działalności może zawierać różne informacje. Stanowi syntezę zestawienia operacji finansowych, które były przeprowadzone w firmie w danym okresie czasu – zazwyczaj jest to rok. Obok bilansu stanowi kluczowy element sprawozdania finansowego danej jednostki gospodarczej. Można go sporządzić w wariancie kalkulacyjnym lub porównawczym.
Hvostik/bigstockphoto.com
Wariant kalkulacyjny bazuje na kalkulacyjnym układzie kosztów i klasyfikuje koszty względem miejsc ich powstawania. Wyróżnia się tam konta:
- produkcja podstawowa (rejestrowane są tam koszty bezpośrednio związane z procesem produkcyjnym);
- koszty wydziałowe (pośrednie koszty produkcji);
- produkcja pomocnicza;
- koszty ogólne zarządu (koszta związane z funkcjonowaniem zarządu i administracji przedsiębiorstwa);
- koszty sprzedaży (koszta związane z kosztami towarzyszącymi sprzedaży produktów np. dystrybucją).
Wariant kalkulacyjny klasyfikuje koszty względem miejsc ich powstawania, bazując na kalkulacyjnym układzie kosztów. W układzie tym wyróżniane są konta „Produkcja podstawowa”, „Koszty wydziałowe”, „Produkcja pomocnicza”, „Koszty ogólnego zarządu” oraz „Koszty sprzedaży”. Na koncie „Produkcja podstawowa” rejestrowane są koszty bezpośrednio związane z procesem produkcyjnym. Zapisy konta „Koszty wydziałowe” stanowią pośrednie koszty produkcji. Konto „Koszty ogólnego zarządu” obrazuje koszty związane z funkcjonowaniem zarządu oraz administracji przedsiębiorstwa, natomiast „Koszty sprzedaży” związane są z kosztami towarzyszącymi sprzedaży produktów – dystrybucją, transportem, etc.
W wariancie porównawczym bazuje się na rodzajowym układzie kosztów. Wyróżnia się tam następujące konta:
- zużycie materiałów i energii;
- wynagrodzenie;
- ubezpieczenie społeczne i inne świadczenia;
- amortyzacja;
- usługi obce;
- podatki i opłaty;
- pozostałe koszta rodzajowe.
Główne elementy rachunku zysków i strat to:
+ przychody ze sprzedaży netto
– koszty wytworzenia sprzedanych wyrobów
= zysk/strata na sprzedaży (brutto)
– koszty ogólne zarządu
– koszty sprzedaży
= zysk/ strata na sprzedaży (netto)
+ pozostałe przychody operacyjne
– pozostałe koszty operacyjne
= zysk/ strata na działalności operacyjnej (EBIT)
+ przychody finansowe
– koszty finansowe
= zysk/ strata brutto (EBT)
– podatek dochodowy
= zysk/strata netto (EAT).