Fundusz Świadczeń Socjalnych
Zakładowe fundusze socjalne mają za zadanie realizacje celów socjalnych pracowników, które mogą przybierać postać dofinansowania do urlopu, dofinansowania obiektów socjalnych czy budowy przedszkoli przyzakładowych. Z perspektywy pracownika istnienie takiego funduszu jest z pewnością atutem pracodawcy, jednak ci nie zawsze muszą takowy stworzyć.
Jednak nic nie stoi oczywiście na przeszkodzie, by jego powstanie było po prostu aktem dobrej woli przedsiębiorcy, co z pewnością działa motywująco na pracowników i w dłuższej perspektywie może pozytywnie wpłynąć na efektywność ich pracy.
Obowiązek posiadania funduszu zakładowego wynika z przepisów, a dokładniej z ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych. Zgodnie z jej zapisami dotyczy on pracodawców zatrudniających co najmniej 20 pracowników w pełnym wymiarze czasu pracy lub prowadzących działalność w formie jednostek budżetowych lub samorządowych zakładów budżetowych, bez względu na liczbę zatrudnianych osób.
fot. kadmy/bigstockphoto.com
Fundusz jest to pula pieniędzy zarządzana przez pracodawcę, a wpływy na niego pochodzą z corocznych obowiązkowych odpisów dokonywanych przez pracodawcę i wynoszą:
- 1 093,93 zł za każdego pracownika zatrudnionego w normalnych warunkach,
- 1 458,57 zł za każdego pracownika wykonującego pracę w warunkach szczególnych,
- 145,86 zł za pracownika młodocianego w pierwszym roku nauki,
- 175,93 zł za pracownika młodocianego w drugim roku nauki,
- 204,20 zł za pracownika młodocianego w trzecim roku nauki.
Środki przeznaczane na fundusz mogą być zwiększane, np. o wpływy z opłat pobieranych za korzystanie z obiektów zakładowych, darowizny, zapisy osób fizycznych i prawnych, odsetki od środków zgromadzonych na funduszu, wpływy z udzielonych na rzecz pracowników pożyczek na cele mieszkaniowe, środki pozyskane ze sprzedaży majątku zakładowego, np. lokali mieszkalnych. Pracodawca może na ten cel odprowadzać również kwotę 182,32 zł za każdego zatrudnionego emeryta, rencistę lub niepełnosprawnego.
Przeznaczenie środków zgromadzonych na funduszu może być różnorakie, i zależy od woli pracodawcy. Oprócz wyżej wymienionych można je także spożytkować na pomoc finansową i rzeczową dla pracowników, np. w postaci zapomóg, bonów, paczek świątecznych, dofinansowania do wypoczynku letniego bądź zimowego samego pracownika lub jego dzieci. Świadczenia pochodzące z funduszu zwolnione są ze składek na ubezpieczenie zdrowotne i społeczne. Jeśli nie zostaną wykorzystane w danym roku kalendarzowym przechodzą na rok kolejny. Rozdzielając środki z funduszu pracodawca nie powinien kierować się zasadą „każdemu po równo”, ale przyznawać je proporcjonalnie i z uwzględnieniem sytuacji socjalnej pracownika.
Pracodawcy, których nie dotyczy obowiązek posiadania funduszu mogą wypłacać swoim pracownikom świadczenia urlopowe w przypadku wykorzystywania przez nich pod rząd 14 dni urlopu wypoczynkowego. Oczywiście w tym wypadku przyznanie takiej pomocy zależy wyłącznie od woli pracodawcy.