Zarobki Polaków – dwie trzecie pracowników poniżej średniej krajowej
Według najnowszych danych GUS z października 2017 r. średnia krajowa wzrosła do 4574 zł. Jednak szczegółowe dane z tego roku nie są jeszcze dostępne, więc skupimy się na ubiegłorocznych. Średnia płaca w 2016 r. wyniosła 4347 zł brutto. Jednak dwie trzecie Polaków zarabiało poniżej tej kwoty. Poniżej przedstawiamy wybrane dane dotyczące struktury płac w Polsce. Należy jednak wziąć pod uwagę, że dane GUS dotyczą jedynie przedsiębiorstw i zakładów zatrudniających co najmniej 9 osób.
Udział procentowy poszczególnych przedziałów płacowych wskazuje, że średnia krajowa jest mało reprezentatywna dla faktycznych zarobków Polaków. Kwota ta jest bowiem zawyżana przez zarobki niewielkiej grupy osób zarabiających najwięcej. Natomiast 66,2 proc. pracowników zarabia mniej.
Lepszy obraz daje mediana, czyli kwota dzieląca liczbę pracowników na pół, tzn. połowa zarabia więcej, a połowa mniej. W 2016 r. wartość ta wyniosła 3511 zł brutto, czyli o ponad 800 zł mniej niż średnia krajowa. Przy tym mediana rośnie szybciej niż średnia krajowa. Między 2014 a 2016 r. wzrosła 0 6,7 proc., natomiast po uwzględnieniu deflacji realny wzrost wyniósł 8 proc.
Jeśli chodzi o o grupę osób zarabiających najmniej, 17% zarabiało poniżej 2136 zł brutto, czyli mniej niż połowę średniej krajowej. Najbardziej liczna była grupa zarabiająca między 50 a 75 proc. średniej krajowej, czyli w przedziale 2173-3260 zł brutto; stanowiła ona 26% ogółu pracujących. W kolejnym przedziale, 3260-4347 zł brutto, znalazło się 22 proc. pracowników.
W grupie osób zarabiających powyżej średniej krajowej poszczególne przedziały są niewielkie. Pracowników o zarobkach do 5433 zł brutto jest niecałe 14%. Kolejne przedziały to już wartości jednocyfrowe. Jedynie trochę ponad 6 proc. osób zarabia więcej niż dwukrotność średniej krajowej. Natomiast w przedziale zarobków najwyższych, przekraczających 13040 zł brutto, znalazło się tylko 2,3 proc. pracowników.
Jeśli chodzi o gender pay gap, czyli różnicę między zarobkami kobiet i mężczyzn, wyniosła ona średnio 7,2 proc. na niekorzyść kobiet. Występowały jednak duże różnice w poszczególnych branżach. W przetwórstwie przemysłowym, handlu hurtowym i detalicznym, informacji i komunikacji, działalności finansowej i ubezpieczeniowej oraz tzw. pozostałej działalności usługowej różnica na korzyść mężczyzn przekroczyła 20 proc., natomiast największa wystąpiła w ostatniej z wymienionych kategorii – 32,5 proc.
Jeśli chodzi o różnicę na korzyść kobiet, odnotowano ją w działalności związanej z wodą i gospodarowaniem ściekami oraz odpadami, w transporcie i gospodarce magazynowej, a także w budownictwie. W tej ostatniej branży różnica była największa – ok. 15 proc. Wynika to prawdopodobnie z faktu, że w budownictwie pracuje niewiele kobiet i są zwykle zatrudnione na stanowiskach kierowniczych.