Umowa na zastępstwo
Umowa na zastępstwo jest jednym z rodzajów umowy o pracę na czas określony. Zawiera się ją, gdy niezbędne staje się zastąpienie pracownika w przypadku jego uzasadnionej nieobecności w pracy (myśl art. 25 § 1Kodeksu pracy).
Jakie są konsekwencje umowy na zastępstwo?
Pracodawca ma prawo zatrudnić osobę na zastępstwo na umowę na czas określony, w której widnieje wyznaczona data. Jest to np. termin, w którym osoba zastępowana ma wrócić do pracy.
W jakich okolicznościach można zawrzeć taką umowę?
Są to głównie: urlop (macierzyński, wypoczynkowy, bezpłatny, rodzicielski wychowawczy), choroba lub tymczasowe aresztowanie. Kiedy nie ma wystarczającego uzasadnienia, pracodawca nie jest zobowiązany do zawierania umowy na zastępstwo.
fot. psphotography/bigstockphoto.com
Ten rodzaj umowy, jak i inne umowy o pracę, może być poprzedzony okresem próbnym trwającym do trzech miesięcy. To, co wyróżnia ją od innych, jest fakt, ze trzecia zawarta umowa nie zobowiązuje pracodawcy do tego, by była to umowa na czas nieokreślony. Co się dzieje w przypadku, gdy np. choroba osoby zastępowanej się przedłuża lub decyduje się ona na dłuższy urlop wychowawczy? Wtedy umowa może być przedłużana automatycznie lub pracodawca zawiera z pracownikiem kolejną umowę. Z tym samym zastępcą szef może zawierać dowolną ilość umów.
Co powinno być zawarte w umowie na zastępstwo? Musi ona uwzględniać określone elementy: strony umowy, rodzaj pracy, wymiar czasu pracy, datę zawarcia umowy, termin rozpoczęcia pracy, miejsce jej wykonywania, wynagrodzenie za pracę, jak również imię i nazwisko osoby zastępowanej, powód jej nieobecności i planowana data powrotu do pracy.
Osoba, która przychodzi na zastępstwo przejmuje obowiązki osoby zastępowanej, ale pracodawca nie jest zobowiązany, by dać jej to samo wynagrodzenie, może się zmienić również wymiar czasowy pracy (uwzględniając warunki określone w Kodeksie Pracy i ewentualny regulamin wynagrodzenia w danej firmie). Zdarzają się sytuacje, że na jednym stanowisku zawartych jest kilka takich umów.
Okres wypowiedzenia umowy na zastępstwo jest bardzo krótki, bo wynosi zaledwie 3 dni. Umowa może zostać rozwiązana bez okresu wypowiedzenia, gdy:
- dojdzie do ciężkiego naruszenia przez pracownika jego obowiązków pracowniczych, mamy do czynienia z przestępstwem lub z innych powodów opisanych w art. 52 kodeksu pracy niemożliwe jest kontynuowanie przez niego pracy;
- zgodnie z art. 53 kodeksu pracy pracownik nie ze swojej winy jest długotrwale niezdolny;
- z winy pracodawcy.
Umowę można również rozwiązać za porozumieniem stron. W sytuacji, gdy kobieta, która zastępuje inną osobę na podstawie ww. umowy, jest w ciąży, nie przysługuje jej gwarancja przedłużenia umowy do dnia porodu.
Umowa na zastępstwo należy do umów terminowych, aczkolwiek moment jej zakończenia jest nie do końca znany, choć z góry zakłada się określoną datę. Powinna być zawarta na piśmie – a jeśli nie miała tej formy, to najpóźniej w dniu jej rozpoczęcia, pracodawca powinien przedstawić ją pracownikowi.