Leasing operacyjny a finansowy
Jedną z popularnych form finansowania środków trwałych w podmiotach działalności gospodarczej jest leasing (od ang. lease – nająć, dzierżawić). Jest to umowny stosunek cywilno-prawny, na mocy którego strona finansująca (leasingodawca) zakup środka trwałego, na przykład samochodu, przekazuje stronie korzystającej (leasingobiorcy) prawo do korzystania z owego środka – oddaje go w użytkowanie, zgodnie z warunkami ustalonymi w umowie, takimi jak okres jej trwania, wysokość i harmonogram spłat rat leasingowych, wysokość odsetek i tym podobne.
fot. Melpomene/bigstockphoto.com
Przedmiotem umowy leasingowej mogą być dobra materialne oraz wartości niematerialne i prawne, mieszczące się w definicji środków trwałych: obiekty konsumpcyjne, obiekty inwestycyjne i nieruchomości. Zaletą tej formy finansowania jest między innymi możliwość korzystania z, często innowacyjnych, środków trwałych bez konieczności inwestowania własnego kapitału, zachowanie możliwości kredytowania, a także możliwość dostosowania warunków umowy do potencjału finansowego firmy.
Wariantami leasingu, z których najczęściej korzystają przedsiębiorcy są: leasing operacyjny i leasing finansowy. Zasadnicze różnice między oboma rodzajami wynikają z „usytuowania” przedmiotu umowy, obowiązku rozliczania kosztów podatkowych (amortyzacja, koszty uzyskania przychodu, podatek VAT) oraz długości trwania umowy.
- W przypadku leasingu operacyjnego (usługowego), przedmiot umowy zaliczany jest do majątku strony finansującej (np. firmy leasingowej), która również dokonuje odpisów amortyzacyjnych (kosztów zużycia) danego środka trwałego. Strona korzystająca zalicza do swoich kosztów uzyskania przychodu wszystkie opłaty ponoszone na rzecz leasingodawcy, takie jak opłata wstępna i raty leasingowe netto. Podatek VAT leasingobiorca odprowadza z każdą kolejną ratą, do końca trwania umowy. Umowa leasingowa zawierana jest na czas określony, wynoszący: w przypadku rzeczy ruchomych oraz wartości niematerialnych i prawnych minimum czterdzieści procent normatywnego okresu ich amortyzacji lub w przypadku nieruchomość podlegających amortyzacji, co najmniej dziesięć lat. Po zakończeniu umowy leasingobiorca ma możliwość wykupu użytkowanego środka trwałego.
- Z kolei, w ramach leasingu finansowego, określanego również jako leasing kapitałowy, przedmiot umowy zaliczany jest do składników majątkowych leasingobiorcy, zobligowanego tym samym do dokonywania odpisów amortyzacyjnych. Koszty amortyzacji oraz część odsetkową rat leasingowych może on zaliczyć do kosztów uzyskania przychodu. Podatek VAT w tym przypadku opłacany jest z góry, jednorazowo przy wpłacie pierwszej raty lub przy odbiorze środka trwałego. Okres zawieranej umowy uzależniony jest od okresu amortyzacji leasingowanego przedmiotu – musi wynosić powyżej dwunastu miesięcy. Leasingobiorca staje się właścicielem określonego dobra automatycznie po wpłacie ostatniej raty.
Zarówno w przypadku leasingu operacyjnego, jak i finansowego, suma ustalonych w umowie opłat, pomniejszona o podatek VAT, musi co najmniej odpowiadać wartości początkowej zakupionego środka trwałego (najczęściej jest jednak wyższa). Z uwagi na obowiązek jednorazowego uiszczenia podatku VAT, leasing finansowy charakteryzuje się wyższymi kosztami początkowymi, przez co cieszy się mniejszą popularnością. Znacznie częściej wybieraną formą jest leasing operacyjny, wymagający niższego zaangażowania własnych środków finansowych.