Kontrola Państwowej Inspekcji Pracy
Państwowa Inspekcja Pracy (PIP) jest organem mającym za zadanie sprawowanie nadzoru nad przestrzeganiem prawa pracy, głównie w zakresie zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz legalności zatrudnienia.
Zgodnie z zapisami ustawy z dnia 13 kwietnia 2007 roku o Państwowej Inspekcji Pracy kontrola przestrzegania powyższych przepisów może być przeprowadzona w wybranym przez inspektora terminie (również poza godzinami działalności podmiotu kontrolowanego). Nakłada jednak na niego obowiązek przedstawienia przedsiębiorcy legitymacji służbowej oraz imiennego upoważnienia do jej przeprowadzenia. W wyjątkowych sytuacjach dopuszczone jest prowadzenie kontroli po okazaniu jedynie legitymacji służbowej. Mowa tu o przypadkach, kiedy z uwagi na wystąpienie zagrożenia życia lub zdrowia pracownika, kontrola musi być przeprowadzona jak najszybciej. Wówczas inspektor ma obowiązek przedstawić upoważnienie w terminie nie późniejszym niż 7 dni od jej rozpoczęcia.
fot. Bigedhar/bigstockphoto.com
Wspomniana ustawa definiuje podmioty, które podlegają kontroli PIP:
- Pracodawcy.
- Podmioty prowadzące działalność w zakresie pośrednictwa pracy, poradnictwa zawodowego, doradztwa personalnego i pracy tymczasowej.
- Podmioty kierujące osoby do odbywania praktyk absolwenckich, praktyk oraz staży zawodowych, które nie stanowią zatrudnienia ani innej pracy zarobkowej.
Kontrola przeprowadzana jest w siedzibie zakładu bądź w miejscu wykonywania jego działalności lub przechowywania dokumentacji kadrowej i finansowej. Część czynności inspektor może jednak przeprowadzić w siedzibie właściwej jednostki Państwowej Inspekcji Pracy.
W trakcie kontroli przedsiębiorca ma obowiązek udostępnić inspektorowi wszystkie żądane dokumenty oraz pomieszczenia w zakładzie. W przypadku ryzyka uszkodzenia odzieży kontrolującego, należy zapewnić mu odzież roboczą bądź środki ochrony indywidualnej. W miarę możliwości pracodawca powinien ponadto udostępnić kontrolującemu oddzielnie pomieszczenie. Umożliwi mu to swobodne zapoznanie się z materiałami oraz rozmowy z pracownikami.
Co ważne, przepisy dają inspektorowi prawo przesłuchania nie tylko pracowników. Może on zażądać wyjaśnień również od byłych pracowników i współpracowników, a także osób zatrudnionych na innej podstawie niż stosunek pracy. Do obowiązków pracodawcy należy zapewnienie przesłuchania wymienionych osób.
Kontrola kończy się sporządzeniem przez inspektora protokołu. Przedsiębiorca ma prawo odmowy jego podpisania. W takiej sytuacji może wykonać adnotację, że protokół otrzymał i korzysta z przysługującego mu prawa zgłoszenia zastrzeżeń. Muszą one zostać wniesione w terminie 7 dni. Jeżeli zastrzeżenia podmiotu kontrolowanego zostaną uznane za zasadne, inspektor zmieni bądź uzupełni tę część protokołu. Warto pamiętać, że odmowa podpisania protokołu nie wyklucza zastosowania przez PIP przewidzianych środków prawnych w stosunku do przedsiębiorcy.
Kontrole Państwowej Inspekcji Pracy są niezapowiedziane, a zakres zagadnień im podlegających bardzo szeroki. Nie ma zatem możliwości przygotowania się do wizyty inspektora. Pracodawca może jednak podjąć pewne działania, które zapewnią mu spokojny sen. Przede wszystkim powinien sprawdzić, czy wykonał wszystkie środki prawne wydane w poprzednich kontrolach. Warto ponadto przeanalizować poprawność prowadzenia dokumentów kadrowych zakładu.