Jak założyc spółdzielnię socjalną?
Wielu młodych ludzi nie chce uczestniczyć w „wyścigu szczurów”, dlatego też decyduje się być sobie samemu sterem, żeglarzem i okrętem. Stąd wzrost zainteresowania w ostatnim czasie spółdzielniami socjalnymi. Czym one dokładnie są i jak działają – o tym poniżej.
Spółdzielnia socjalna przypomina trochę przedsiębiorstwo, a trochę organizację pozarządową. Aby ją założyć, należy spełnić szereg warunków:
- przynajmniej połowa członków musi znajdować się wśród osób zagrożonych wykluczeniem społecznym (długotrwale bezrobotni, niepełnosprawni, uchodźcy, osoby opuszczające więzienie lub chore psychicznie),
- członkowie muszą posiadać pełną zdolność do czynności prawnych,
- musi być co najmniej 5 założycieli, a liczba członków spółdzielni nie może przekraczać 50 osób,
- należy przygotować regulaminy wewnętrzne i prowadzić rejestr członków,
- trzeba zgłosić się jako płatnik VAT, a także spełnić specyficzne wymogi związane z danym rodzajem działalności, jak np. uzyskanie zgody SANEPID-u,
- nawiązanie stosunku pracy z wszystkimi członkami spółdzielni.
fot. AndreyPopov/bigstockphoto.com
Każda spółdzielnia socjalna podlega wpisowi do Krajowego Rejestru Sądowego. Według polskiego prawa celem takiej spółdzielni jest powrót do uregulowanego życia społecznego oraz aktywności na rynku pracy jej członków. Spółdzielnie socjalne tworzy się na podstawie uchwały o założeniu spółdzielni, uchwalenia jej statusu, złożenia deklaracji członkowskich oraz dokonania wyboru organów spółdzielni (zarządu i rady nadzorczej).
Założyciele spółdzielni socjalnej mogą otrzymać dofinansowanie z Funduszu Pracy, unijne lub z PFRON-u. Może wynosić ono od 5 do nawet 20 tys. zł na członka spółdzielni. Dotacje polegają na zawarciu obustronnej umowy na określony czas (zwykle 12 miesięcy). W tym czasie organ udzielający dofinansowania ma prawo do kontroli wydatkowania danej sumy. Okres rozliczenia się z dotacji wynosi maksymalnie do 3 miesięcy od dnia otrzymania wsparcia. Ponadto w terminie do 30 dni kalendarzowych od dnia zakończenia terminu realizacji inwestycji należy przedstawić Beneficjentowi szczegółowe zestawienie towarów bądź usług, zakupionych dzięki wsparciu finansowemu.
Ludzie zakładający spółdzielnię socjalną stawiają przede wszystkim na branże związane ze szkoleniami, opieką nad osobami starszymi i dziećmi, sprzątaniem i pielęgnacją terenów zielonych, caterningiem, usługami informatycznymi czy hotelarskimi, projektami artystycznymi. Działania te oparte są na zasadzie osobistego świadczenia pracy przez jej członków i tylko w sferze pożytku publicznego. Wszyscy członkowie spółdzielni socjalnej ponoszą odpowiedzialność za nią, a także podejmują decyzje w myśl zasady: jeden członek – jeden głos.
Spółdzielnie socjalne kuszą brakiem hierarchii, równymi pensjami, umowami o pracę, możliwością prowadzenia biznesu zgodnie z własnymi zainteresowaniami, demokratycznym zarządzaniem i dofinansowaniem, którego nie dostanie się w przypadku założenia zwykłej firmy. Średni czas potrzebny za założenie spółdzielni to cztery miesiące.