Jak rozliczyć darowiznę na cele charytatywne?
Darowizna to nieodpłatne przekazanie jakiejś wartości materialnej. Jest ona umową dwustronną regulowaną przez Kodeks cywilny. Może być ustna, ale dla celów podatkowych niezbędne jest sporządzenie jej pisemnej wersji. Darczyńcą może być osoba prywatna lub firma.
Za daną wartość, towar, usługę nie pobiera się opłat, ale można zastrzec, w jakim celu może być ona użyta. Jej celem jest pomoc potrzebującym: ludziom w trudnej sytuacji życiowej, organizacjom charytatywnym, wpierającym rozwój kultury, sztuki czy nowych technologii. Specjalną grupę stanowią darowizny na cele religijne (na cele kultu religijnego lub na cele charytatywno-opiekuńcze Kościoła Katolickiego lub innych do tego uprawnionych). Jeśli chcemy dowiedzieć się, czy dana organizacja należy do organizacji pożytku społecznego, to możemy to sprawdzić w wykazie zawartym w Dzienniku Urzędowym RP Monitor Polski przez Ministra Pracy i Polityki Społecznej. Musi ona wtedy spełniać określone cele społeczne (art. 4 ustawy o działalności pożytku publicznego).
Coraz więcej firm korzysta z możliwości przekazania darowizny, wiąże się to m.in. ze zwiększeniem ich prestiżu i popularnością filantropii. Jest to zgodne z ideą zasad odpowiedzialnego biznesu i uwzględniania interesów społecznych, wiąże się też z możliwością osiągnięcia innych niewymiernych korzyści dla danego przedsiębiorstwa. W przypadku wielu darowizn można odliczyć je od podstawy opodatkowania. Są to następujące przypadki:
- darowizna przekazywana jest na cele charytatywne na rzecz organizacji pożytku publicznego;
- darowizna jest w postaci produktów spożywczych, nie dotyczy to alkoholu (na podstawie nowelizacji art. 43 ust. 1 pkt 16 ustawy o VAT, wcześniej ulga obowiązywała jedynie producenta);
- jednorazowo przekazuje się produkt o wartości do 10 zł (art. 7 ust. 3 ustawy o VAT);
- jedna osoba otrzymuje wielokrotnie towary o łącznej wartości 100 zł (musi to być udokumentowane).
Należy pamiętać, że od niektórych darowizn należy zapłacić podatek VAT, traktuje się je wtedy jako dostawę towaru. Dzieje się tak w dwóch sytuacjach. Po pierwsze, gdy właściciel przekazuje towary, od których mógł odliczyć podatek podczas zakupu (nawet jeśli nie skorzystał z tej możliwości). Po drugie, gdy oddaje się za darmo towary będące własnością firmy.
Podstawą do odliczeń podatkowych, czyli do określenia wartości darowizny, jest umowa, w której określa się strony i jej przedmiot. Niezbędna jest dokumentacja potwierdzająca przekazanie darowizny na cele charytatywne. Jeśli będzie ona wykorzystana niezgodnie z przeznaczeniem, odpowiedzialność za to poniesie dana organizacja, a nie firma, która ją przekazała. Mówi o tym art. 108 ust. 3 ustawy o VAT. Wartość darowizny należy rozliczyć za okres podatkowy, w którym nastąpiło jej przekazanie. Istotnymi warunkami ulgi jest odpowiedni przedmiot darowizny, właściwe jej udokumentowanie, jak również przechowywanie dokumentacji do ewentualnej kontroli.