Sprzedaż niezamortyzowanego środka trwałego
Środki trwałe są składnikami majątku niezbędnymi do prowadzenia firmy każdemu przedsiębiorcy. Należą do nich np. auta, maszyny i inne urządzenia, które w trakcie użytkowania tracą swoją wartość, co jest naturalnym następstwem ich zużywania. Aktualizowanie informacji o wartości takiego środka trwałego nazywa się amortyzacją, i polega na regularnym pomniejszaniu wartości środka trwałego o stopień jego zużycia, poprzez dokonywanie tzw. odpisów amortyzacyjnych jedną z wybranych metod dopuszczanych przez przepisy prawne. Amortyzacja służy przede wszystkim celom księgowym, gdyż umożliwia przedstawienie aktualnej wartości majątku znajdującego się w zasobach firmy.
Składniki majątku, jakimi są środki trwałe, są rzeczami zbywalnymi i mogą zostać przez przedsiębiorcę sprzedane. Należy jednak pamiętać w takim wypadku o konieczności uwzględnienia dokonywanej amortyzacji oraz prawidłowego przedstawienia transakcji w dokumentach księgowych.
Sprzedaż środka trwałego, który nie został jeszcze zamortyzowany, stanowi dla podatnika przychód. Jego wysokość w kwocie netto należy wykazać w książce przychodów i rozchodów, jeśli przedsiębiorca jest podatnikiem VAT, lub w kwocie brutto w pozostałych przypadkach. Księgowanie sprzedaży środka trwałego, który nie został jeszcze zamortyzowany jest o tyle kłopotliwe, że należy jego nieumorzoną jeszcze część zaliczyć do kosztów uzyskania przychodu. W praktyce niezamortyzowane odpisy, zaczynając od pierwszego dnia miesiąca, w którym środek trwały został sprzedany, należy ująć w kolumnie 13 książki przychodów i rozchodów. Środek trwały należy również usunąć z ewidencji środków trwałych z dopiskiem, że został on sprzedany, podając jednocześnie numer faktury sprzedażowej lub innego dokumentu będącego potwierdzeniem transakcji, np. paragon z kasy fiskalnej.
Jednak nie zawsze niezamortyzowana część w całości będzie mogła zostać zaliczona do kosztów uzyskania przychodu. Jeśli np. sprzedaż dotyczy samochodu osobowego, to do kosztów tych nie zaliczy się odpisów z tytułu zużycia samochodu osobowego w części ustalonej od wartości samochodu przewyższającej kwotę 20 000 euro. Odpisy takie są dokonywane, jednak nie stanowią kosztów. Księgując więc sprzedaż niezamortyzowanego auta osobowego jako koszty uzyskania przychodu uwzględnić należy odpisy, które stanowiły i te, które nie stanowiły kosztu uzyskania przychodu.
Sprzedaż taka podlega opodatkowaniu. U podatników VAT odbywa się ono według właściwej stawki dla danego rodzaju środka trwałego, przy czym możliwe jest zastosowanie zwolnienia od towarów używanych, jeśli w stosunku do tych towarów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Zasadę tę można jednak zastosować wyłącznie przy sprzedaży składników majątku, które były przez podatnika dokonującego ich dostawy używane przez co najmniej pół roku od zakupu.