Kiedy możliwa jest zmiana formy opodatkowania?
Wybór formy opodatkowania jest jedną z ważniejszych decyzji podejmowanych przez przedsiębiorcę z uwagi na to, że rzutuje na wysokość podatku, jaki będzie on opłacał, a także rodzaj prowadzonej ewidencji. Firma może wybrać spośród przewidzianych właściwymi przepisami form opodatkowania, w tym opodatkowanie na zasadach ogólnych, czyli według skali podatkowej lub podatek liniowy. Spełniając dodatkowe warunki przedsiębiorca może skorzystać również z opodatkowania ryczałtem lub karty podatkowej.
Wyboru formy opodatkowania dokonuje się przy rozpoczęciu działalności, co należy zrobić nie później niż do dnia uzyskania pierwszego przychodu. Jeśli podatnik chciałby dokonać zmiany w trakcie działania firmy, może złożyć w urzędzie skarbowym odpowiedni wniosek, w terminie do 20 stycznia każdego nowego roku podatkowego.
Alternatywnym, ale bardziej zbiurokratyzowanym sposobem na zmianę formy opodatkowania firmy w sytuacji, gdy termin 20 stycznia zostanie przekroczony, jest zamknięcie firmy i otwarcie jej na nowo. Nie należy jednak tego traktować jako standardowej procedury, gdyż może to zostać potraktowane jako próba obejścia prawa podatkowego. Ale działanie takie może być usprawiedliwione na przykład zmianą profilu działalności firmy.
Jeśli podatnik podjął decyzję o zmianie, może tego dokonać na jeden z dwóch sposobów:
- poprzez złożenie odpowiednio wypełnionego formularza CEiDG-1 w urzędzie gminy, miasta, lub przez internet (ta forma wymaga jednak podpisu elektronicznego). W pkt. 18 formularza należy zaznaczyć wybraną formę opodatkowania. Jeśli przedsiębiorca wybiera kartę podatkową powinien także załączyć formularz PIT-16.
- składając oświadczenie do naczelnika właściwego urzędu skarbowego, które powinno zawierać oświadczenie w formie pisemnej (brak jest przepisu, który taką formę by narzucał, jednak zdarza się, że urzędy skarbowe posiadają i udostępniają wzory oświadczeń), i wniosek na formularzy PIT-16, jeśli podatnik przechodzi na kartę podatkową.
Wybrana forma opodatkowania obowiązywać będzie cały czas, chyba że podatnik dokona jej zmiany, co może zrobić właściwie każdego nowego roku podatkowego, ponieważ przepisy nie ograniczają ich ilości. Przy wyborze przedsiębiorca powinien kierować się wysokością dochodów, które szacunkowo uzyska w rozpoczynającym się roku, a także możliwością skorzystania z rożnego rodzaju ulg, czy rozliczenia się wspólnie z małżonkiem. Kryteria wyboru, jakimi należy się kierować przy podejmowaniu decyzji o formie opodatkowania, można więc podzielić na 5 grup:
- stawka podatku określona w postaci stałej kwoty lub procentowo – co do zasady im jest niższa tym korzystniejsza, jednak różne ulgi i odliczenia mogą spowodować jej zmniejszenie,
- sposób rozliczania kosztów, które później można odliczyć od podatku,
- obciążenia księgowe – liczba prowadzonych ewidencji i składanych deklaracji różni się w zależności od formy opodatkowania,
- możliwość skorzystania z ulg i odliczeń,
- konieczność opłacania podatku, nawet gdy firma nie przynosi zysków – jednak dotyczy to wyłącznie karty podatkowej.